Al zo lang als de mens bestaat, maakt zij zich druk over haar voorkomen. En daarbij hoort bij het verzorgen van hoofd en haren, ook de dimensie van geur. De oude Egyptenaren maakten bijvoorbeeld kegels van geparfumeerde was die zij op hun hoofd droegen, om ondanks de immer aanwezige brandende zon toch altijd een plezierige lichaamsgeur voort te brengen.

In gevecht met de natuur
Want we willen aantrekkelijk zijn voor andere mensen, maar zijn daarbij altijd in gevecht met de natuur. In Europa, tijdens de Rococoperiode, besteedden de dames die zich dat konden veroorloven, doorgaans zo veel tijd aan het perfectioneren van kapsels en make-up, dat zij over straat gingen met maskers die het gehele gezicht verborgen. Zodat de wind, regen en zon hun extravagante looks niet zomaar weer konden tenietdoen. Daarnaast droegen veel tijdsgenoten ook hangertjes aan hun halskettingen, die gevuld waren met geparfumeerde reepjes textiel. Want op die manier kropen de luizen, vlooien en andere bijtende beestjes tezamen in die kettingen, wat weer een hoop gekrab scheelde.

2021 | biologische bijenwas met lokaal geplukte bloemen

De geur van het sublieme
Fijne geuren, zoals die van bloemen associëren men in de vroeg Europese geschiedenis vooral met de goddelijke wereld. Om die reden werden geurende bloemen en kruiden vaak aan de goden geofferd door ze te verbranden. Waardoor er natuurlijk ook geur vrijkwam. Hier dank parfum ook haar naam aan: ‘par fumus’ is afkomstig uit het Latijn en betekent ‘door rook’.

De Romeinen brachten de dimensie van geur terug in hu huizen door er bosjes bloemen en kruiden op te hangen, bij dinners en banketten, en dames kozen bloemen uit op geur en staken deze in hun kapsels om deze een extra belevingsdimensie te geven. Het branden wierook en geparfumeerde zepen dienden datzelfde doel.
Na de Romeinse tijd tot aan de 12de eeuw, was er in Europa niet echt een bloeiende parfumcultuur. Mirre en salie konden gebrandt worden in huis om ongewenste geuren te verdrijven, maar aan het lichaam werd niet veel aandacht geschonken op dat gebied. Alleen zij die ver van huis gingen, ontdekten nog wel eens wat geurigs wat de moeite waard was om mee terug te brengen naar huis:

*De Kruisvaarders vertrokken in augustus van het jaar 1096 naar het Heilige Land om het Heilige Graf te heroveren dat in handen was van de “heidenen” . Bij hun terugkomst brachten ze hen totaal onbekende geuren mee, die aan alle Europese hoven in trek kwamen. Om te beginnen: rozenwater, waar de vloeren en muren mee besproeit werden en de handen gewassen tijdens de feestmaaltijden. Verder jasmijnwater en kruidenwater. Toen nog zonder alcohol. Het eerste eau op alcohol was het beroemde Eau de La Reine de Hongrie van 1370. De Kruisvaarders introduceerden ook de geparfumeerde ceintuurs en handschoenen. [1]

Ook Hildegard von Bingen (1098 – 1179) liet recepten, zogenaamde maceraten, na met beschrijvingen hoe lavendelwater kon worden gemaakt. [2]

‘’Geur in deze tijd werd gezien als de meest ideale manier om met elkaar te communiceren. Zoete geuren waren schaars en kostbaar en betekenden dus dat iemand belangrijk of welvarend was. Een geur als mirre is zoet en bitter tegelijk, en verwijst zo naar het lijden van Christus. Geuren waren een symbool op zich, in deze tijd bestaat dat niet meer.’’

Reuk en religie zijn in de Middeleeuwen nauw met elkaar verbonden omdat geur de taal van God zou zijn. Bovendien is het moeilijk om je op een gebed te concentreren wanneer je een vieze geur ruikt. ‘’Een begeurd gebed werd daarom als een hoger en krachtiger gebed gezien dan bidden in enkel woorden’’, stelt de geurkunsthistorica. Er zijn zelfs mensen in de geur der heiligheid gestorven. Veel paters en zusters deden in die tijd aan ascese, en aten en drinken daarbij niets omdat de ziel belangrijker was dan het lichaam. Hierdoor konden zij suikerziekte krijgen, waardoor hun adem zoet ging ruiken. De adem stond gelijk aan de ziel, dus wie een zoete adem had moest wel heilig zijn…’’

Vanaf de 12de eeuw, werden er wel halskettingen met parfumhangertjes gedragen: zogenaamde pomanders. Deze werden vaak gevuld met bijvoorbeeld amber en muskus en geparfumeerde olie. Men geloofde dat deze parfums therapeutische effecten had en daarmee beschermde tegen ziektes als de pest.

Vanaf de Renaissance worden destillatietechnieken voor geur ontdekt en worden parfums voor het eerst vloeibaar. De handel die op gang kwam met andere continenten, vervingen de inheemse geuren al snel met nieuwe exotische ontdekkingen.

Een blikje met parfumwas. Plantaardig en eenvoudig zelf te maken

Diy-recept voor plant based parfum
Ik werd door het researchen nieuwsgierig hoe zo’n historisch parfum op basis van was, of creme zelf gemaakt kan worden. Ik kwam er al snel achter dat deze ‘solid parfumes’ op dit moment een opleving doormaken, dus er waren veel recepten te vinden. Na verschillende te hebben vergeleken en geprobeerd in eigen keuken, baseer ik nu dit recept op die uit het boek van Anne Drank, Eco Lifestyle. Dit is een recept voor een makkelijk mee te nemen parfum uit een potje. Of blikje; wat je maar wilt. In elk geval voor een hoeveelheid van 16ml.

Je kiest je favoriete etherische oliën uit, en mengt ze in 20 druppeltjes tot jouw eigen persoonlijke parfum. Een inheemse plant die ook ontzettend lekker ruikt nu in de winter, en waar etherische olie van te koop is bij bijv. Holland&Barrett, zijn de Toverhazelaar (ook wel Hamameliswater).

Ingrediënten:
– 20 druppels van je favoriete etherische oliën

– 6 gram biologische bijenwas (of helemaal vegan: 2,5 gram carnaubawas en 2 gram cetylalcohol)
– 8 gram amandelolie
– 4 gram sheaboter

Smelt de amandelolie au bain marie (dus vul één soeppan met een laagje water en plaats daarin een kleinere pan waarin je de amandelolie rustig en gelijkmatig laat smelten). Daarna voeg je de sheaboter toe. Probeer de sheaboter zo kort mogelijk te verhitten, maar laat hem wel helemaal smelten. Haal dan de pan van het vuur en voeg de etherische olie toe. Roer alles snel door met een stalen lepel (want: makkelijk schoon te maken) en giet je parfum dan zo snel mogelijk in je potje. Deze oplossing stolt namelijk vrij snel. [x]

Breng deze parfum aan op je hals, het kuiltje van je hals, achter je oren en natuurlijk op je polsen. [5]